Wat is een constructeur en wat doet een constructeur?

Constructeurs zijn ontwerpers van constructies. Een constructeur kan in de werktuigbouwkunde werker maar kan ook werkzaam zijn in de bouw. Een constructeur geeft vorm aan een constructie door deze te tekenen. Daarbij maakt een constructeur gebruik van verschillende berekeningen. Deze berekeningen zijn nodig omdat de hoeveelheid materiaal die benodigd is in kaart moet worden gebracht. Daarnaast worden door een constructeur berekeningen gemaakt met betrekking tot de sterkte van verbindingen en profielen. Een constructeur zorgt er voor dat de constructie die ontworpen wordt voldoet aan de veiligheidseisen en mechanische eisen die er aan worden gesteld.

Standaardisering vanuit ISO en NEN
Een constructeur hoeft echter zelf niet te analyseren waaruit het materiaal bestaat dat voor een constructie wordt gebruikt. Wanneer gebruik wordt gemaakt van metalen profielen is de kwaliteit van deze profielen bekend. De kwaliteit is gestandaardiseerd door de ISO. Dit is een Internationale Organisatie voor Standaardisatie is een wereldwijd normen vastlegt. De NEderlands Norm NEN verwerkt de internationale ISO normen naar landelijke richtlijnen voor producten. Door het gebruik van strengen normen kan een constructeur er op vertrouwen dat de kwaliteit en eigenschappen van  producten die hij gebruikt voor zijn constructie van te voren goed getest zijn en vast liggen.

Metallurg en constructeur
De eigenschappen van veel metalen zijn van te voren bekend wanneer metalen worden ingekocht. Ook de eigenschappen van profielen ligt van te voren vast. Wanneer er echter nog onduidelijkheden zijn over de samenstelling van metalen en metaallegeringen kan een constructeur een beroep doen op de kennis van een metallurg. Een metallurg heeft specifieke kennis van de samenstelling van metalen en legeringen. Hij of zij kan indien nodig metalen analyseren op het gebied van samenstelling en eigenschappen. Met name de mechanische eigenschappen zijn voor een constructeur van belang.

Wat doet een constructeur?
bij het ontwerpen van machines, gebouwen en andere constructies moet een constructeur met verschillende aspecten rekening houden. Een aantal belangrijke aspecten worden hieronder puntsgewijs genoemd:

  • Een constructeur moet naast de materialen ook goed weten waarvoor de constructie is bedoelt. Dit wordt ook wel de utilitas genoemd. Hiervan is het woord utiliteit afgeleid. Met utilitas wordt het doel of het nut van het gebouw of de machine die door de constructeur ontworpen word bedoelt.
  • Daarnaast wordt gekeken naar de eisen die aan de constructie worden gesteld op het gebied van kracht. Hiervoor wordt het woord firmitas gebruikt.
  • Tot slot wordt gekeken naar eventuele esthetische aspecten. Dit zijn eisen op het gebied van vormgeving. Bij het ontwerp van woningen komt architectuur aan de orde. De esthetische en architectonische aspecten vallen onder de term venustas.

Wanneer de constructeur een goed beeld heeft van het doel van de constructie, de benodigde kracht en de esthetische aspecten, kan de constructeur verder met het uitwerken van de plannen.  Hiervoor moet een constructeur ook weten welke materialen toegepast moeten worden.

Zodra deze gegevens zijn verzamelt kan hij of zij berekeningen maken over de manier waarop de onderdelen van de constructie het beste met elkaar verbonden kunnen worden. Wanneer echter al tekeningen zijn gemaakt door een tekenaar kan een constructeur ook de berekeningen achteraf maken. Hierbij gaat de constructeur omgekeerd te werk. Het hele bouwwerk wordt ontleed zodat uiteindelijk alleen de dragende delen naar voren komen. Dit zijn onder andere de kolommen en de dragende profielen die nodig zijn om de constructie haar stevigheid te bieden. In de bouw wordt hierbij ook gekeken naar  het fundament, de vloeren, de muren en het dak.

De constructeur bepaald welke materialen nodig zijn voor de dragende delen. Daarnaast bepaald de constructeur ook hoe de onderdelen van de draagconstructie aan elkaar verbonden moeten worden. Door de ontwerpen te schematiseren kan de constructeur de constructie toetsen. Hierbij wordt gekeken naar de uitwerking die verschillende krachten op de constructie kunnen hebben.   

Wat moet een constructeur kunnen?
Een constructeur heeft een belangrijke functie. Wanneer een constructeur fouten maakt in de berekeningen van een constructie kunnen de gevolgen ervan enorm zijn. Woningen kunnen instorten of balkons kunnen afbreken. Ook in de werktuigbouwkunde kan de schade heel groot zijn wanneer de constructeur zijn of haar werkzaamheden niet goed uitvoert.

Een constructeur moet over een gedegen opleiding beschikken. Meestal is voor de functie constructeur een HBO of universitaire opleiding vereist. Daarnaast moet een constructeur goed technische tekeningen kunnen lezen en over een behoorlijke materiaalkennis beschikken. Omdat er veel berekeningen moeten worden gemaakt moet een constructeur een goed wiskundig inzicht hebben. Ook het maken van tekeningen kan aan de orde komen. Deze tekenprogramma’s zijn tegenwoordig bijna allemaal digitaal. Een constructeur moet daarom goed met computers overweg kunnen.