Wat is drieploegendienst en waar wordt dit ploegensysteem toegepast?

Verschillende bedrijven werken in ploegendienst. De meest voorkomende ploegendiensten zijn tweeploegendienst, drieploegendienst en vijfploegendienst. De keuze van een bedrijf voor een bepaald ploegenrooster is onder andere afhankelijk van de productiesnelheid en de sector waarin het bedrijf actief is. Sommige sectoren zoals de (petro-)chemische industrie draaien volcontinue. Dit houdt in dat er voortdurend werknemers aanwezig moeten zijn om het proces te ondersteunen en te controleren. Dit is ook het geval bij energiecentrales en verschillende productiebedrijven. Bedrijven die volcontinue 24 uur per etmaal, 7 zeven dagen per week operationeel zijn werken meestal met een vijfploegen rooster. Bedrijven die slechts vijf dagen per week volcontinue draaien werken meestal in drieploegendienst. Hieronder is beschreven wat een drieploegenrooster precies inhoudt.

Wat is drieploegendienst of een drieploegenrooster?
Een drieploegendienst wordt in de praktijk meestal gehanteerd door bedrijven die op werkdagen (maandag tot en met vrijdag)  geopend zijn maar in die periode wel volcontinue doordraaien. Kenmerkend voor drieploegendienst is dat het etmaal wordt opgedeeld in 3 ploegen van elk acht uur. In de praktijk worden twee varianten van het drieploegenrooster gehanteerd door bedrijven:

  • Drieploegen voorwaarts roterend. In deze variant van drieploegendienst werkt men in de eerste week een vroege dienst en in de tweede week een late dienst. In de derde week werkt men een nachtdienst. Hierdoor heeft men in drie weken tijd elke dienst gewerkt. In de vierde week start men vervolgens weer met een vroege dienst en begint het ploegenrooster weer opnieuw.
  • Drieploegen achterwaarts roterend. Bij deze vorm van drieploegendienst draait men de eerste week een nachtdienst en de tweede week een late dienst. In de derde week draait men een vroege dienst. Daarna volgt in de vierde week weer een nachtdienst en gaat de volgorde weer verder. Het achterwaartse ploegenrooster gaat precies de tegengestelde richting op van het voorwaartse ploegenrooster.

De begintijden en eindtijden van een drieploegenrooster kunnen per bedrijf verschillen. De tijden worden over het algemeen door de werkgever in samenspraak met de ondernemingsraad afgestemd. Indien er geen ondernemingsraad aanwezig is kan het bedrijf in overleg gaan met een andere personeelsvertegenwoordiging zodat voldoende draagkracht wordt gerealiseerd voor het ploegenrooster. In een drieploegenrooster is de maximale arbeidstijd per nachtdienst maximaal 10 uur.

Vergoeding voor drieploegendienst
De vergoeding die betaald wordt aan werknemers die werken in ploegen is verschillend. Over het algemeen kan men er vanuit gaan dat een flexibele inzet van werknemers wordt beloond. Hoe flexibeler de werknemer wordt ingezet hoe hoger zijn of haar beloning zal zijn. In vijf ploegen is een werknemer bijvoorbeeld ook in het weekend inzetbaar. Dit vereist veel aanpassingsvermogen van de werknemer daarom zal zijn of haar ploegentoeslag hoger zijn dan wanneer er in tweeploegendienst wordt gewerkt.

Bij drieploegendienst zal een werknemer ook nachtdiensten moeten draaien en dat zorgt voor een fysieke en mentale belasting. Daarom wordt aan werknemers die in drie ploegen werken een vergoeding uitgekeerd door de werkgever. De hoogte van de vergoeding is afhankelijk van de afspraken die door de werkgevers met de werknemers zijn gemaakt. De meeste ploegentoeslagen zijn terug te vinden in de cao van de desbetreffende bedrijfstak. Gemiddeld wordt aan medewerkers in drieploegendienst een ploegentoeslag uitgekeerd ter hoogte van 15 procent van het basissalaris.