Wat is coltan, niobium, tantaliet en tantaal?

Coltan of columbotantaliet is een erts. Deze erts bevat de mineralen columbiet en tantaliet. De naam Coltan is afgeleid van de eerste drie letters van deze mineralen. Columbiet of columbium wordt tegenwoordig niobium genoemd deze naam is gekozen na een besluit in 1950 van het International Union of Pure and Applied Chemistry.

Het winnen van coltan
Coltan wordt gewonnen op verschillende plaatsen in de wereld. Met name in het oosten van de Democratische Republiek Congo (Kivu). Dit land ligt in Afrika en is politiek instabiel. De spanningen en gevechten in de regio zorgen er voor dat het winnen van coltan moeilijk is. Gewapende partijen in de regio Congo-Kinshasa en Rwanda worden deels betaald door de illegale handel in coltan en bloeddiamant. Veel fabrikanten probeerden in het verleden zo goedkoop mogelijk coltan te kopen ongeacht de omstreden partijen en gebieden waar deze erts vandaan kwam. Tegenwoordig willen veel afnemers dat er een verklaring wordt overhandigd waaruit blijkt dat de coltan op een legale manier is bemachtigd en uit legale bronnen afkomstig is.

Tantaal en tantaliet
Uit de erts coltan wordt tantaal gewonnen. Dit is een scheikundig element met symbool Ta en heeft atoomnummer 73 volgens het periodiek systeem der elementen. In tegenstelling tot de metalen goud en koper komt tantaal niet in pure vorm voor in de natuur. Tantaal is over het algemeen aanwezig in een aantal mineralen zoals tantaliet en euxeniet. De ertsen worden geanalyseerd. Door deze analyse wordt duidelijk wat het percentage  columbiet  en tantaliet is.

Eigenschappen van tantaal
Tantaal is een grijsblauw overgangsmetaal. Het is een hard en zwaar metaal. Tantaal is eenvoudig te bewerken en erg buigzaam. Verder is tantaal goed bestand tegen corroderende chemicaliën zoals zuren. Daarnaast heeft tantaal ook een hoog smeltpunt. Alleen koolstof, wolfraam en renium hebben een hoger smeltpunt.

Waarvoor wordt tantaal gebruikt?
Tantaal wordt in poedervorm gebruikt als grondstof voor de productie van kleine elektrolytische condensatoren. Deze condensatoren hebben een gering gewicht en een hoge capaciteit. Condensatoren die tantaal bevatten worden ook wel tantaal-elco’s genoemd en worden onder andere geplaatst in mobiele telefoons en laptop’s. Daarnaast worden tantaal-elco’s ook geplaatst in spelcomputers, pc’s  en andere apparaten die kleine  elco’s bevatten.

Verder wordt tantaal gebruikt in legeringen die een hoog smeltpunt moeten hebben. Ook wordt tantaal gebruikt voor het produceren van hoogwaardiger gereedschappen en werktuigen. Het wordt toegepast in de motoren van vliegtuigen en kernreactoren. Ook bij de productie van raketonderdelen kan tantaal als grondstof worden gebruikt.