Vaardigheden worden ook wel competenties genoemd. Een vaardigheid is het vermogen van iemand om een bepaalde handeling vakkundig uit te kunnen voeren. Ook het oplossen van een duidelijk omschreven probleem kan als een vaardigheid worden beschouwd.
Hoe ontstaat een vaardigheid?
Een vaardigheid leert men over het algemeen door in de praktijk te oefenen. Door een bepaalde vaardigheid regelmatig te herhalen wordt men steeds vaardiger. Iemand die regelmatig met een MIG/MAG lastoestel onder de hand (positie PA) last zal steeds vaardiger worden in het onder de hand lassen. Daarbij moet echter wel gekeken worden naar het materiaal (bijvoorbeeld staal 690) en het gereedschap, in dit geval het lastoestel en de lasdraad.
Iemand kan heel vaardig zijn maar alleen vaardigheid is niet voldoende om een taak succesvol uit te voeren. Externe factoren zijn ook van belang zoals de omgeving, werkdruk, temperatuur en de fysieke toestand van de persoon. Als iemand over geen of weinig vaardigheid beschikt wordt de persoon incompetent genoemd voor een bepaalde handeling of taak.
Aandacht voor vaardigheden en competenties
De aandacht voor vaardigheden en competenties neemt toe. Aan het einde van de 21ste eeuw werden leerlingen en studenten vooral beoordeeld op wat ze wisten. Kennis stond centraal en daar werd de manier van lesgeven op aangepast. Tegenwoordig heeft men de nadruk gelegd op wat men kan oftewel het toepassen van kennis. Vaardigheden worden daarom steeds belangrijker.
In de techniek zijn verschillende bedrijven die leerlingen en studenten tijdens praktijkstage vaardigheden aanleren. Dit doen bedrijven bewust omdat de techniek voor een groot deel om vaardigheden draait. Hoe vaardiger een techneut is hoe beter hij of zij producten, installaties, werktuigen en constructies kan vervaardigen.
Ook het tekenen in tekenprogramma’s en het ontwerpen van nieuwe producten kunnen als belangrijke vaardigheden worden beschouwd. Doormiddel van vaardigheden maakt men dus niet beslist stoffelijke producten.
Handvaardigheid
Onder handvaardigheid verstaat men de vaardigheid om met handen iets te maken of om een bepaalde taak uit te voeren. Handvaardigheid was vroeger een vak dat op de Lagere Technische School (LTS) werd gegeven. Hier leerden leerlingen solderen, zagen, metaal knippen, buigen en schilderen. Ook vaardigheden in de houtbewerking werden in het vak handvaardigheid aangeleerd. Door handvaardigheid leerden leerlingen ook welke vaardigheden ze wel en welke ze niet goed met de handen kunnen uitvoeren. Voor bepaalde vaardigheden heeft men namelijk meer aanleg en gevoel dan andere vaardigheden.