Binnen de techniek zijn verschillende functies aanwezig waarbij kennis over elektrotechnische installaties vereist is. Hierbij kan gedacht worden aan onderhoudsmonteurs in de (petro)chemische sector, in de industrie of de procestechniek. Naast onderhoudsmonteurs zijn in deze sectoren ook elektromonteurs werkzaam bij het assembleren, inregelen en onderhouden van machines op elektrotechnisch gebied. Het spreekt voor zich dat elektrotechnische werkzaamheden zorgvuldig uitgevoerd moeten worden. Wanneer bepaalde onderdelen van bijvoorbeeld een machine per ongeluk onder spanning komen te staan kunnen de gevolgen daarvan zeer ernstig zijn. Bedrijven willen daarom dat hun medewerkers voldoende onderricht zijn om de werkzaamheden kundig uit te kunnen voeren. Daarom kunnen bedrijven medewerkers verplichten om een cursus VOP te volgen.
Voor wie is een cursus Voldoende Onderricht Persoon bedoelt?
Wanneer van een monteur wordt verlangd dat hij of zij werkt aan elektrische onderdelen van machines, apparaten, installaties of gereedschappen is het belangrijk dat de monteur goed op de hoogte is van de wet en regelgeving en de veiligheidsaspecten die daarbij aan de orde komen. Een monteur die elektrotechnisch werk uitvoert moet dit op een verantwoorde manier doen zodat de monteur en de omgeving niet bloot staan aan gevaar. Hiervoor heeft een monteur kennis nodig van elektrotechniek en daarnaast moet hij of zij weten hoe de werkzaamheden zo veilig mogelijk uitgevoerd kunnen worden.
Een cursus VOP (Voldoende Onderricht Persoon) wordt meestal verstrekt aan monteurs die zelf geen of weinig kennis hebben van elektrotechniek maar er wel mee te maken kunnen krijgen tijdens het uitvoeren van de werkzaamheden. Dit kunnen bijvoorbeeld mechanisch onderhoudsmonteurs, machinebouwers, werktuigbouwkundige installatiemonteurs en revisiemonteurs zijn. Wanneer deze monteurs geen gedegen elektrotechnische opleidingen hebben gevolgd is een cursus Voldoende Onderricht Persoon NEN-EN-50110/NEN-3140 gewenst of zelfs noodzakelijk.
Ook aan ervaren elektromonteurs met een gedegen opleiding kan vereist worden dat ze een VOP cursus NEN-EN-50110/NEN-3140 gaan volgen. In dat geval wil het bedrijf of de opdrachtgever er zeker van zijn dat de elektromonteur de basiskennis nog beheerst en dat deze niet veroudert is. Het volgen van een VOP cursus NEN-EN-50110/NEN-3140 kan net zoals het VCA verplicht worden door een opdrachtgever of bedrijf. Uiteindelijk is het doel een veilige werkplek. Volgens de wet is een bedrijf verplicht om een veilige werkplek te garanderen aan haar medewerkers. Een bedrijf moet daarom kunnen aantonen dat de medewerkers kundig genoeg zijn om bepaalde werkzaamheden uit te voeren. Wanneer een bedrijf aan de Arbeidsinspectie kan laten zien dat de medewerkers, die elektrotechnische werkzaamheden uitvoeren, daarvoor voldoende onderricht zijn voldoet het bedrijf aan de regelgeving van de Arbowet.
Verschillende VOP cursussen
Er zijn verschillende soorten VOP cursussen omdat de elektrotechnische werkzaamheden die uitgevoerd worden in de praktijk onderling kunnen verschillen. Zo zijn er bijvoorbeeld VOP cursussen op het gebied van NEN-EN-50110/NEN-3140, VOP Laagspanning NEN 1010 en de NEN 1014 / NEN-EN-IEC-62305 Bliksembeveiliging.
Het verschil tussen NEN-EN-50110 en NEN-3140 is niet heel groot. NEN-EN-50110 is de Europese norm voor de inspectie van elektrische installaties en de instructie en aanwijzen van personen. De NEN-3140 is een Nederlandse aanvulling op de Europese norm. Daarom moeten monteurs die in Nederland werken aan elektrische installaties over NEN-3140 beschikken.
NEN 1010 gaat over laagspanning. Deze norm gaat over de veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties. Deze installaties kunnen onder andere voorkomen in woningen en utiliteit maar ook in bedrijfswagens, jachten en andere vervoersmiddelen waarbij wordt gewerkt met laagspanning.
Wat leer je op een VOP cursus?
Er zijn verschillende opleidingsinstituten die VOP cursussen aanbieden. De cursusinhoud kan een beetje verschillen, maar komt in de kern op hetzelfde neer namelijk: het leren om op een veilige en verantwoorde manier om te gaan met de assemblage, in bedrijf stellen, reparatie en controle op elektrotechnische installaties. Op een VOP cursus leert een deelnemer de richtlijnen en wetgeving vanuit de Arbowet over het aanleggen van elektrische installaties en het toezicht houden daarop. Ook de toepassing van persoonlijke beschermingsmiddelen komt aan de orde. Gevaarherkenning en aansturen van medewerkers komt bij VOP cursussen ook aan bod. Een voldoende onderricht persoon moet ook in staat zijn om bij collega’s te kunnen signaleren dat veiligheidsaspecten worden genegeerd of over het hoofd gezien. Een VOP cursus is op MBO niveau. Wanneer deze cursus door de cursist succesvol is afgerond met een examen is hij of zij een voldoende onderricht persoon VOP. Daarmee is iemand nog niet voor zijn leven lang VOP. Een NEN 3140 certificaat is bijvoorbeeld drie jaar geldig. Daarom moet een VOP om de drie jaar de cursus herhalen om VOP te blijven.