Een schroefmaat of een micrometer is een meetgereedschap waarmee men een klein object met grote nauwkeurigheid kan opmeten. Het meetinstrument kan worden gebruikt om maten en afwijkingen in maten weer te geven tot op 0,01 mm, 0,005 mm of tot op 1 µm nauwkeurig. De micrometer is door Jean Laurent Palmer in 1848 uitgevonden in Paris. Daardoor wordt dit meetinstrument soms ook wel een palmer genoemd.
Micrometer
De naam ‘micrometer’ is niet afgeleid van de schaalverdeling zoals men soms denkt. In plaats daarvan heeft de naam ‘micrometer’ betrekking op het micrometrische schroefdraad van de spindel die wordt gebruikt voor bepalen van de maat.
Toepassing micrometer
Micrometers worden bij bedrijven waarbij de maatvoering erg belangrijk is. In de praktijk worden micrometers gebruikt in de metaalbewerking als men onder zeer nauwkeurige toleranties moet werken. Een tolerantie is een aanduiding van twee maten waarbinnen de maat van een bepaald werkstuk of onderdeel moet vallen om goedgekeurd te worden. In machinefabrieken kunnen onderdelen met behulp van conventionele en CNC aangestuurde machines zeer nauwkeurig worden gedraaid en gefreesd. Met een micrometer kan men vervolgens controleren of het object/ werkstuk daadwerkelijk de gewenste diameter/ afmeting heeft.
Verschillende soorten micrometers
Er zijn verschillende soorten micrometers die in de praktijk kunnen worden gebruikt:
- Driepuntsbinnenmicrometers worden gebruikt voor het meten van boringen
- Buitenmicrometers worden gebruikt voor het meten van buitenmaten
- Schroefdraadmicrometers worden gebruikt voor het opmeten van schroefdraad.
- De speermicrometer en modulemicrometer worden gebruikt voor het opmeten van tandwielen
- De dieptemicrometer wordt gebruikt voor het bepalen van de diepte van een object.
Verder zijn er micrometers met een analoge maataanduiding. Deze bevatten een nonius. Ook bestaan er micrometers met een digitale aflezing. Deze laatste variant kan nauwkeuriger worden afgelezen waardoor fouten in het meetproces kunnen worden geminimaliseerd.
Vormgeving van een micrometer
Een micrometer bestaat uit een beugel met een vast meetvlak. Daarnaast is er een verstelbare meetstift aanwezig met het andere meetvlak. De verstelbare meetstift kan men in beweging brengen door aan de verstelbare afleestrommel te draaien. Hierdoor worden de meetvlakken naar elkaar toe of van elkaar af bewogen. Dit gaat over een zeer fijn schroefmechanisme.
Men brengt de meetstiften zo dicht mogelijk naar het object dat gemeten moet worden. Als de meetbekken het object bijna raken moet men zeer voorzichtig te werk gaan. Men draait dan aan de gevoelsknop. Dit is het onderste draaiknopje aan het handvat van de micrometer.
Zodra de gevoelsknop begint te slippen of te ratelen heeft men met voldoende druk de maat gemeten. Vervolgens kan de maat afgelezen worden. Het gevoelsknopje zorgt er voor dat iedereen met de juiste druk of kracht meet.