Een pantograaf is een eenvoudig stuk gereedschap dat kan worden gebruikt bij het maken van tekeningen. De vormgeving van een pantograaf is een parallellogram die verstelbaar is. Een pantograaf wordt ook wel tekenaap genoemd of volgens de oude benaming een pentograaf. Pantografen kunnen van verschillende materialen worden gemaakt. Materialen die voor de vervaardiging van pantografen worden gebruikt zijn metaal, hout en plastic.
Hoe wordt een pantograaf gebruikt?
Met een pantograaf worden patronen, afbeeldingen en tekeningen vergroot of verkleind. Hierbij wordt aan het uiteinde van de pantograaf een potlood of stift bevestigd. Daarnaast wordt er eveneens een stift of potlood op het onderste scharnierpunt van de pantograaf bevestigd. Met de pantograaf volgt de tekenaar de omtrekken van een tekening, afbeelding of figuur. Het potlood aan de andere kant van de pantograaf tekent de tekening verkleind of vergroot na.
Toepassing pantograaf tegenwoordig
Door de komst van computers, scanners en kopieermachines is het gebruik van een pantograaf op afbeeldingen te vergroten of verkleinen eigenlijk niet meer nodig. In de meeste graveermachines werkt men met een soort pantograaf. Hierbij volgt een stift de mal en aan het andere uiteinde is een graveermesje of frees gemonteerd. Dit mesje of freesje slijpt de vorm van de mal in een bepaald materiaal zoals metaal, hout of kunststof. Een apparaat dat een frees bevat wordt ook wel een kopieerfrees genoemd.