Een arbeidspool is arbeidspotentieel waar mee men de wisselingen in de personeelsbehoefte van bedrijven kan opvangen binnen een bepaalde sector of branche. Het woord arbeidspool wordt uitgesproken als arbeidspoel en het meervoud hiervan is arbeidspools. Het woord arbeidspool is een samentrekking van het Nederlandse woord arbeid en het Engelse woord ‘pool’ dat staat voor zwembad. Men heeft het bij een arbeidspool dus over een zwembad vol met beschikbare arbeid. Men heeft het dan ook over een groep werknemers of kandidaten die beschikbaar zijn om als arbeidskracht te worden aangewend.
Een arbeidspool kan op verschillende manieren worden opgebouwd. Men kan bijvoorbeeld een uitzendbureau vragen om een arbeidspool op te bouwen zodat bepaalde klanten of sectoren kunnen worden voorzien van flexkrachten indien de bedrijfsvoering dit vereist. Naast uitzendbureaus kunnen ook sectoren of meerdere bedrijven die onderling samenwerken een arbeidspool oprichten om elkaar te ondersteunen met flexibel personeel als er bijvoorbeeld een piek in de productie ontstaat.
Voordelen en nadelen van een arbeidspool
Een arbeidspool heeft vooral veel voordelen voor het bedrijf of de bedrijven die er gebruik van maken. Deze hebben namelijk een bestand van beschikbare arbeidskrachten (arbeidspotentieel) waarmee ze flexibel op hun bedrijfsontwikkelingen kunnen inspringen. Arbeidspools worden regelmatig opgebouwd voor productiebedrijven waarbij veel laaggeschoolde arbeid wordt uitgevoerd. Het bedrijf zorgt er voor dat er voldoende krachten in beeld zijn die dit werk eventueel zouden kunnen uitvoeren.
Als de productie toeneemt en er meer arbeidskrachten nodig zijn kan het bedrijf een beroep doen op de mensen in de arbeidspool. Het is echter van groot belang dat de arbeidskrachten in de arbeidspool beschikbaar zijn op het moment dat het bedrijf ze nodig heeft. Daarom moet een arbeidspool goed onderhouden worden. Dat vereist frequent contact met de personen in de arbeidspool. Deze moeten regelmatig gebeld of gemaild worden, ook wanneer er nog geen arbeid voor hun beschikbaar is gekomen. Dat kost tijd en inspanning. Voor veel bedrijven is dit een nadeel omdat ze daarvoor capaciteit moeten inruimen.
Het nadeel kan echter worden opgelost door een intern uitzendbureau of inhouse uitzendbureau in de arm te nemen of een extern uitzendbureau. Ook kunnen samenwerkende bedrijven gezamenlijk een bedrijf op werknemer in dienst nemen die verantwoordelijk wordt gehouden voor het opbouwen en onderhouden van een arbeidspool. De hoeveelheid beschikbaar arbeidspotentieel in deze arbeidspool is onder andere afhankelijk van de flexibele schil van een bedrijf. Een ander nadeel van een arbeidspool is dat de werknemers echt flexkrachten zijn. Ze weten zelf vaak niet ruim van te voren wanneer ze worden ingezet. Dit zorgt er aan de andere kant ook voor dat arbeidskrachten in een arbeidspool ook gemakkelijk ander werk van een andere werkgever aan kunnen nemen indien dit voor hen aantrekkelijker is of meer zekerheden biedt.
Een voordeel van een arbeidspool is echter ook dat bedrijven weinig verplichtingen hebben. meestal heeft men het bij een arbeidspool over een flexpool. Dit houdt in dat arbeidskrachten in deze setting op flexibele basis werken en er dus weinig contractverplichtingen zijn. Als het werk op raakt en de productie afneemt kan een bedrijf over het algemeen vrij snel afscheid nemen van arbeidskrachten die uit de flexpool of arbeidspool aan het werk zijn gezet.
Interne arbeidspool en externe arbeidspool
Men maakt ook wel onderscheid tussen een interne arbeidspool en een externe arbeidspool. Deze termen maken op zich wel duidelijk om wat voor soort arbeidspools het gaat. Een interne arbeidspool wordt namelijk opgebouwd om de wisselingen in de personeelsbehoefte in een groot (productie)bedrijf op te vangen of meerdere bedrijven die in dezelfde sector opereren en sterk met elkaar samenwerken. Dit zijn bijvoorbeeld bedrijven die gevestigd zijn op hetzelfde bedrijventerrein of bedrijven die in een bepaalde regio ongeveer dezelfde producten produceren. Als men een interne arbeidspool heeft kunnen alleen de aangesloten bedrijven een beroep doen op het arbeidspotentieel van de arbeidspool. Externe bedrijven kunnen dat niet en zullen daarom zelf voorzieningen of oplossingen moeten treffen voor hun personeelsbehoefte.
Een externe arbeidspool is bedoelt om flexibel in te springen op de personeelsbehoefte in een complete sector. Deze arbeidspools kunnen door meerdere bedrijven in de praktijk worden gebruikt voor hun personeelsbehoefte. Een externe arbeidspool is meestal sector gebonden met zou bijvoorbeeld in de kassen of tuinbouw een arbeidspool kunnen gebruiken voor het opvangen van de piek in het seizoenswerk in deze sector. Men kan daarnaast er voor kiezen om een uitzendbureau of andere intermediair aan te stellen voor het opbouwen en onderhouden van een arbeidspool.
De kosten van een arbeidspool
Een arbeidspool opbouwen en onderhouden kost geld. Men dient de arbeidskrachten voor de arbeidspool te werven. Daarvoor heeft men wervingskanalen nodig en verder heeft men een locatie nodig waar de potentiële kandidaten kunnen worden uitgenodigd voor een wervingsgesprek of intakegesprek. Men dient een computerprogramma te hebben waarin men de gegevens van de arbeidskrachten van de arbeidspool kan opslaan en bijwerken uiteraard conform de wetgeving op het gebied van privacy. Als iemand specifiek is aangesteld voor het opbouwen en onderhouden van de arbeidspool zal deze persoon betaald moeten worden en dus salaris moeten ontvangen.
Dat kost geld, maar de persoon die men hiervoor in dienst neemt zal men echter zelf ook moeten werven tenzij men een externe partij hiervoor in de arm neemt. Ook die partij of intermediair zal men moeten betalen. Tot slot dient men uiteraard ook de werknemers in de flexpool of arbeidspool te betalen indien deze worden ingezet binnen het bedrijf. Als deze via een uitzendbureau of intermediair worden ingeleend komt er vaak een bedrag over de gebruikelijke loonkosten heen. Dit bedrag is voor het dekken van de kosten. Uitzendbureaus en intermediairs kunnen tevens een deel winst bovenop het uurtarief van de arbeidskracht gaan rekenen.